Afyon İş Hukuku

Dostluk (Özet) : Dostluk, her şeyden önce bir düzen demektir. Ancak hukukun öngördüğü düzen, gerçekten gerçekleabat bir düzen bileğildir. Dostluk, sosyete ortamında insanların filvaki elbette davrandıklarını bileğil, elbette davranmaları icap ettiğini gösterir. Dostluk, namına uyulmak ve uygulanmak muhtevain vardır. Hak kıymeti dolayısıyla, insanlar arası ilişkileri bir düzene vurmak, maşeri ömürın gerçekleşmesini temin etmek ister. İnsanlara, “Bana uy; Beni gerçekleştir” buyruğu ile seslenir. Dostluk düzeni, doğduğu andan itibaren kişinin önsına kabul edilmesi ve uyulması gereken, kesin gerçek kurallar olarak çıkar. İnsan, özgür bir varlıktır ve iradesini hukukun buyrukları doğrultusunda kullanabileceği kadar, onlara aykırı bir yönde bile kullanabilir. Bu nedenle sosyete ortamında insanların hattıhareket ve davranışlarının tüze kurallarına uymaması, her gün mümkündür. “İşte tüze, kişioğlu davranışlarını bileğerlendiren, çıkar çatışmalarına çözüm getiren kurallardan, normlardan meydana gelen bir dizge, bir bütündür.” İnsan-kişioğlu, kişioğlu-huy ilişkilerinin insanlığın şerik çıkarı ve huzuru muhtevain evrensel ilkelerle güvence şeşna düzenınmasıdır. Dostluk, adamlık seviyesi muhtevain göstergedir. Hukukun temeli, kaynağı üzerine biriyi fikir ortaya atıktır. Bunlar kaynağı: tanrı, klas çıkarları, sosyete sözleşmesi, huy ve insanlar olarak tamlayan fikirlerdir. Dostluk Nedir Dostluk, toplumun genel menfaatini veya fertlerin ve toplumun şerik iyiliğini temin etmek maksadıyla konulan ve bütün gücüyle desteklenen kaide, pay ve kanunların bütünüdür. Daha yaygın bir tanımıyla tüze, adalete yönelmiş maşeri yaşfakat düzenidir. Dostluk Sözcük Mazmunı Dostluk kelimesi Arabi “pay” kökünden hasılat ve pay kelimesinin çoğkoca olarak bilinmektedir (galat-ı meşhur). Zenciçda “pay” kelimesinin çoğkoca “ilenme’kak”tır. Türk Dil Kurumu’na gereğince tüze kelimesi, “Toplumu düzenleyen ve devletin yaptırım zorlaü belirleyen yasaların bütünüdür”. Bunun dışında hukukun “haklar” anlamı da vardır. Mecazi anlamda ise, ahbaplık, ülfet anlamında da kullanılır. Yöntem Mazmunı Dostluk dönemden döneme değiştiği muhtevain hala doyurucu bir tanım örgülamamıştır. Kant “Dostlukçular hala hukukun tanımını aramaktadırlar” der. Günümüzde en çok kabul edilen tanımı ise: “Sınırlı bir zamanda muayyen bir toplumdaki ilişkileri düzenleyen ve uyulması devlet zoruna (müeyyide) sargılanmış kurallar bütünüdür.” Bilimsel bir disiplin olarak tüze, kendi ortamında gerçek olarak ikiye ayrılır. Genel olarak hukukun eşhas arası ilişkileri sayfa düz kısmına Özel Dostluk, eşhas ile devlet veya devleti oluşturan kurumlar arası ilişkileri düzenleyen kısmına ise Bütün Hukuku adı verilir. Bu ayırım roma hukukundan kalma bir ayrımdır (ius privatum-ius publicum). Uygar Dostluk, Tecim Hukuku ve Devletler Özel Hukuku özel hukukun, buna yanıt Anayasa Hukuku, Ceza Hukuku ve İdare Hukuku bütün hukukunun kafalıca madun dallarıdır. Dostluk Kuralları ve Özellikleri Hukuku vesair toplumu organizatör kurallar olan örf ve adetler, gelenekler ve dinlerden ayıran özellik devlet tarafından güvenceye düzenınmış ve cebri yaptırımlara mevla olmasıdır. Dostluk kuralları kişioğlu davranışlarını düzenler ve bulunduğu toplumun ölçü kazalarını taşır. Soyutluk ve genellik özelliği sebebiyle analog nitelikteki eksiksiz durumlarda uygulanması esenlanır. Yaptırım (Müeyyide) Dostluk düzında yaptırım bütün gücü ile uygulanır. Hukuka uymayı zorlama, uymayanları cezalandırma ve uyulmadığı durumlardaki zararları en aza indirmek muhtevain kullanılır. Dostluk düzenini esenlamayı ve korumayı fakatçlayan yaptırımlar gene tüze düzeninin öngördüğü şekilde yerine getirilir. Maddi ve içsel yaptırımlar olarak ikiye ayrılır. Maddi yaptırımlar hukuka aykırı durumlarda uygulanırken içsel yaptırımlar bu durumları karışmak muhtevain kullanılır. Ceza hukukunda ölüm, hapis ve varlık cezaları; temel hukukunda siyasetten men, fırka yama; mevhibe hukukunda mevhibe ve kaçıntıçılık cezaları kadar değiştirilmiş tüze dallarında değiştirilmiş yaptırımlar vardır. Hukukun Dayanağı Hukukun dayanağı ile müteallik çeşitli dönemlerde kuramlar üretilmiştir. Bunları sıralamamız gerekirse; dimaği bir irade olarak gkalıntı kuramlar, irade dışı olarak gkalıntı kuramlar ve pozitivist kuramlar. Bu kuramların bazenlar felsefik bileğil ortaya konduğu devrin problemlerını çözmek veya politik fikirleri tüze biliminde dile getirme ihtiyacından ortaya çıkmıştır. İdesi ve ideali doğruluk olan tüze, genel olarak şu şekilde tanımlanabilir: “Dostluk, adalete yönelmiş maşeri bir yaşfakat düzenidir.” Bu tanımdan, hukukun üç ayrı fonksiyonu yerine getirdiğini görmekteyiz. Bu fonksiyonlar düzen, kılgısal yarar ve adalettir. Hukukun Toplumdaki Fonksiyonları 1. Düzen Fonksiyonu Hukukun bu fonksiyonu ile anlatılmak istenen, hukukun maşeri ömürı düzenleyip insanların pasış ve asayiş ortamında bir arada yaşamalarını esenlamaktır. 2. Kılgısal Yarar (Içtimai İhtiyaçların Muhaliflanması) Hukukun kılgısal amacını, maşeri gerçeklik belirler. Dostluk bu fonksiyonu ile sosyete ortamında yaşayan insanların, birbirleri ile tasarlamak zorunda oldukları ilişkilerini ve biyolojik, ruh bilimsel bir varlık olarak insanoğlunun örgüsından kaynaklanan gereksinimlerinı önlamaya çdüzenışır. Dostluk bu fonksiyonu ile veladet, izdivaç, ölüm vb. önemli biyolojik vakaları da çeşitli hükümlerle düzenler. Hiçbir tüze düzeni ömürın gerçek gerçeklerini görmezden gelemez. Dostluk düzeni, insanoğlunun tabii örgüsına ve bundan müterakki gelen gereksinimlerine müsait yetişmek zorundadır. Dostluk önemli ölçübile, konuşu gerçeklere bile sadıkdır; konuşu yoksulluklara uymalı ve onları önlamalıdır. 3. Hak Dostluk bu fonksiyonu ile muayyen bir aranjman şeşna aldığı sosyal gereksinimlerı, özü salt bir muadelet düşüncesi olan doğruluk ölçüsüne vurarak temel kimliğini kulaklıır. Hukukun idesi ve ideali adalettir. En gücük tanımıyla doğruluk, “bir muadelet düşüncesi”dir. “Hak, nesnel (objektif) ve öznel (sübjektif) yetişmek üzere iki değiştirilmiş anlamda kullanılır. Hak esasen ahlâki bir kavramdır; Bu kapsamda, erdem, fazilet anlamında şahsi bir özelliği deyimler. Koca her gün haklı olana yönelir, herkese kendine düşeni toka etmek uğrunda daima ve bileğmeselemez bir çaba gösterir. İşte bu hattıhareket ve çabayı gösteren doğruluk, özne (süje) ile müteallik oluşundan ötürü öznel (sübjektif) doğruluk olarak nitelenir. Bir erdem olan öznel adaletin dışında ve ondan önce nesnel (objektif) bir doğruluk mefhumı vardır. Nesnel doğruluk, kişinin bir özelliğini bileğil, kişilerin müşahhas durumlarda gerçekleştireceği takanak biçiminin bir özelliğini deyimler. İşte tüze düzında hukuki ölçü olarak kavlükarar konusu olan doğruluk bile, bu nesnel anlamda adalettir. Çünkü tüze, insanlar arası ilişkileri biçimlendiren, onlara görünür ve algılanabilir bir düzen veren, bu amaca yönelen normlar bütünüdür.” Cemiyet muhtevaindeki davranış ve ilişkilerin bileğerlendirilmelerini muhtevaeren kurallar eksiksizü olarak tüze, bu bileğerlendirmelerde doğruluk ölçüsünü kullandığı ve sarf etmek yerinde bulunmuş olduğuna gereğince, adaletin sonunda, hukukun da bir bileğerlendirilme ölçüsü olacağı doğaldır. Dostluk normlarında doğruluk acaba ne ölçübile yansıtılmıştır ? Bulunan tüze ne denli adaletlidir ? İşte burada yasa üstü doğruluk mefhumı ortaya çıkmaktadır. Bu, bütün tüze sistemine ve sistemlerine hükümran mevcut, nesnel ve salt bir ölçü niteliğindeki adalettir. Dostluk bir sosyete düzenini muhtevaerir. Hukukun varlık nedeni bile adalettir; icap mevcut düzeni mukayyet olmak, gerekse onu bileğmeseletirmeyi meşrulaştırmak muhtevain her gün adalete kafavurulur. Nesnel ve yasa üstü doğruluk hukukta önmıza oturmuş tüze düzenlerinin asli örneği, olması gereken tüze anlamında tüze idesi olarak çıkar. Bu niteliği ile doğruluk, mevcut tüze düzenlerinin namına müsait olup olmadığı açısından bir ölçü ve yorum ölçüsü olur. Tekrar bu özelliği ile doğruluk, aynı zamanda hukukun idealidir. Hukukun akdetmek amacını güttüğü şey adalettir. Birbirleri ile olumlu ve menfi önlıklı ilişkilerde mevcut bu üç fonksiyon balans ortamında olduklarında, adil bir tüze düzeninin gerçekleşmesi esenlanır. Uygun olarak bütün tüze normları bu üç fonksiyonu da kapsar. Sonuç olarak tüze, hem adaleti gerçekleştirecek, hem maşeri yaşfakat uyacak, hem bile bu maşeri ömürın pasış ortamında sürebilmesi muhtevain bir düzen görünümünü esenlamaya çdüzenışacaktır.

afyon iş hukuku